LIJST met alle overwintermethoden + welke vorstbescherming gebruik je voor welke planten & bomen?

Vorstbescherming planten met vliesdoek

Vorstbescherming planten en bomen door middel van vliesdoek biedt ademende bescherming tegen kou en vorst, zónder dat je planten of bomen stikken. Tenminste, mits je de vliesdoek-methode op de juiste manier toepast natuurlijk. Dat verschilt per soort boom of plant welke je nodig hebt.

Voor een uitgebreide handleiding over alle soorten vliesdoek en het gebruik ervan om je bomen en planten winter klaar te maken, kun je terecht in ons artikel over vliesdoek voor planten.

Hieronder ontdek je welke exoten baat hebben bij vliesdoek en hoe je het effectief gebruikt.

Welk soort bomen en planten inpakken tegen vorst?

Deze planten en bomen kun je inpakken met vliesdoek:

• Olijfboom: Je olijf boom inpakken tegen vorst doe je vanaf zo’n -3 °C. Lees hierover meer in ons artikel over olijfbomen en vorstbescherming.
• Zaailingen: Jonge planten zijn extra kwetsbaar voor kou en profiteren van een ademend beschermingslaagje. Zie het algemene artikel over vliesdoek welk soort doek ze precies nodig hebben.
• Potplanten: Omwikkel potplanten met zwaar vliesdoek om de potten te beschermen tegen kou. Zie algemeen artikel over vliesdoek voor het juiste gewicht doek.
• Nieuw-Zeelands vlas: Gebruik vliesdoek om dit decoratieve gras te beschermen. Het artikel Nieuw-Zeelands vlas biedt meer tips (binnenkort geüpdatet).
• Jubeae chilensis: Deze winterharde palm heeft bescherming nodig vanaf -9 °C. Voor meer info hierover bekijk je onze gids over winterharde palmen.
• Trachycarpus (in pot of wijnvat): Bescherm de pot van je Trachycarpus met vliesdoek, vooral tijdens koude nachten.
• Boomvarens: Vliesdoek is een essentieel onderdeel van de speciale inpakmethode voor boomvarens.

Planten en bomen inpakken tegen vorst met vliesdoek: wanneer en hoe?

Vliesdoek gebruik je het liefst nét vóór de eerste nachtvorst. Zorg ervoor dat het doek strak maar niet té strak om je planten/bomen zit, zodat er voldoende luchtcirculatie is. Voor uitgebreide instructies, bekijk het artikel Vliesdoek voor planten.

Met deze methode blijven je planten beschermd tijdens de koudste dagen. Vergeet niet regelmatig te checken of het vliesdoek nog goed zit en lucht af en toe. Voor meer tips over specifieke planten kun je de links in dit artikel volgen.

Planten beschermen tegen vorst met de Mulch-methode

Mulchen is een manier om de wortels van je planten warm te houden tijdens de winter. Door een isolerende laagje (organisch) materiaal op de bodem rondom de stam van de plant/boom te leggen, bescherm je ze tegen bevriezing en/of te veel temperatuurschommelingen. Hieronder ontdek je welke planten en bomen baat hebben bij mulch en hoe je deze methode toepast.

Voor een uitgebreide uitleg over de soorten mulch en het gebruik ervan kun je terecht in ons artikel over mulch.

Welke planten en bomen moet je mulchen?

Met mulchen geef je je planten een natuurlijk winterjasje. Zo komen ze beter de winter door.

Deze planten en bomen blijven gezond en sterk met een goede mulchlaag:

• Basjoo: Deze winterharde bananenplant kan temperaturen tot -12 °C aan, mits goed gemulcht. Bekijk onze blog over de Musa Basjoo.
• Musa Sikkimensis: Een andere banaansoort die profiteert van een dikke isolatielaag. Meer over deze bananenplant lees je in ons artikel over bananensoorten.
• Vijgenboom: Mulchen beschermt de wortels van de vijgenboom tegen vorst en bevordert een gezonde groei in het voorjaar.
• Nieuw-Zeelands vlas: Hoewel deze plant relatief winterhard is, bescherm je de Nieuw-Zeelandse vlas tegen langdurige vorst door hem te mulchen.
• Koolpalm: Dit elegante boompje heeft extra bescherming nodig tijdens koude winters. Lees hier over onze ervaringen met het overwinteren van de verschillende soorten Cordylines.

Hoe maak je je planten winterklaar met mulch?

Mulchen als planten vorstbeschermingsmethode is eenvoudig en kan met verschillende materialen, zoals stro, houtsnippers, bladeren of compost. Volg deze simpele stappen voor het beste resultaat:

1. Voorbereiding: Verwijder het onkruid rondom de plant/boom.
2. Aanbrengen: Breng een mulchlaag van 5-10 cm dik aan rond de stam van de plant/boom. Let op: voorkom rotting door de stam vrij te houden van mulch. De mulch mag dus niet tegen de plant of boom aankomen.
3. Check: Controleer regelmatig of de mulchlaag er nog goed bijligt, vooral na zware regen of harde wind.

Voor een uitgebreide handleiding over het gebruik van mulch kun je terecht in ons artikel over mulch.

Winterhok bouwen voor palmbomen

Voor sommige palmbomen is een winterhok of overkapping noodzakelijk. Het biedt bescherming tegen vorst en houdt de palm droog.

Hoe je zo’n hok bouwt? Dat lees je in detail in ons bouwplan Palmbomen beschermen tegen vorst.

Welke palmbomen hebben een winterhok nodig?

Deze palmsoorten hebben absoluut een winterhok nodig als je ze in Nederland of België in de volle grond hebt staan:

• Washingtonia Robusta: Verdraagt tot -4 °C. Meer informatie vind je in de blog over Washingtonia robusta.
• Phoenix Canariensis (Canarische dadelpalm): Vooral de grote exemplaren die je niet meer kunt verslepen zullen een zelfgemaakt hok nodig hebben. Lees meer in het artikel Canarische dadelpalm.
• Bismarckia Nobilis: Deze palm vraagt extra veel bescherming. Sowieso is het de vraag of je deze palm in leven houdt in de volle grond. Het artikel over deze prachtige palm wordt nog bijgewerkt: Bismarckia nobilis.
• Musa Sikkimensis & Basjoo: Deze 2 bananenplanten hebben een eigen speciale methode qua winterhok. De handleiding om zelf een musa-hok te bouwen volgt nog.

Waarom een winterhok?

Een winterhok beschermt bepaalde palmsoorten die het anders écht niet kunnen overleven in ons klimaat. Nogmaals: de instructies vind je in dit speciale artikel met bouwplan voor het bouwen van een DIY winterhok.

Vorstlint

Niet alle exoten hebben meteen veel toeters en bellen nodig om de winter door te komen.

Een vorstlint helpt sommige tropische bomen heel makkelijk door de temperatuur constant en warm genoeg te houden.

Dit is vooral een handige methode als een bepaalde boom alleen een beetje winterbescherming nodig heeft als het kwik net onder een bepaalde temperatuur komt.

Voor meer details over het gebruik van warmtekabels en de verschillende soorten die je kunt kopen, lees je het uitgebreide artikel: Warmtekabel voor planten.

Welke bomen hebben een vorstlint nodig?

Deze bomen hebben baat bij de warmtekabel-methode:

• Phoenix Canariensis (Canarische dadelpalm): Heeft bescherming van een warmtelintje nodig bij temperaturen rond het vriespunt. Eventueel met een vliesdoek erbij. Grote dadelpalmen die niet te verplaatsen zijn bij strenge vorst, hebben een winterhok nodig. Kleine ‘Kanaries’ verplaats je bij strenge vorst liever naar binnen. Meer over deze palm in Canarische dadelpalm.
• Olijfboom: Gebruik een thermokabel vanaf -5 °C zodat je vriesschade kunt voorkomen. Zie ook het uitgebreide artikel over je olijfboom beschermen tegen vorst.
• Cyathea cooperi (Australische boomvaren): Beschermen bij temperaturen onder 7 °C, ook al is deze boomvaren winterhard tot -4 °C. Voor specifieke boomvaren-tips voor de winter, zie het speciale stappenplan om je boomvaren te overwinteren.
• Jubeae chilensis (Chileense wijnpalm): Bescherming nodig vanaf -9 °C. Meer informatie hierover in het artikel Winterharde palm.
• Trachycarpus (in pot of wijnvat): Extra bescherming nodig met een warmtekabel, vooral in combinatie met isolatiemateriaal. Het gaat dan voornamelijk om de bescherming van de pot: dat je voorkomt dat de potgrond zal bevriezen.
• Washingtonia robusta: Gebruik een warmtekabel samen met vliesdoek bij gevoelstemperaturen tot maximaal -4 °C. Meer over deze palm vind je in de blog Washingtonia robusta.

Hoe gebruik je een warmtekabel?

Alle informatie over het gebruik van een warmtekabel en de soorten hierin vind je ook in het eerder beschreven vorstlint-artikel.

Vorstvrij binnen zetten

Voor sommige tropische planten en bomen is de Nederlandse winter simpelweg té koud om buiten te blijven, zelfs met beschermende maatregelen. Deze planten hebben een vorstvrije overwinteringsplaats nodig:

• Gouden Lotusbanaan: Hoewel deze bananenplant vorst tot -8 °C aankan, is binnen overwinteren bij 5 °C het meest ideaal. Andere optie is om ‘m net zoals de Basjoo eventueel te laten afsterven, zodat ie in het voorjaar weer opkomt. Voor meer info zie ons artikel over de verschillende bananensoorten.
• Maurelli: Deze opvallende rode bananenplant heeft een minimumtemperatuur van 5 °C nodig en kan overwinterd worden met een speciale snoeimethode (die komt later in dit artikel aan bod!). Meer info over de Ensete Maurelli vind je hier.
• Velutina: Deze bananensoort is gevoeliger voor kou en moet bij minimaal 0 °C vorstvrij overwinteren.
• Dicksonia en Cyathea Cooperi: 2 verschillende boomvarens met elk zo hun eigen behoeftes. De Dicksonia houdt van 0°C tot 10°C, de Cyathea cooperi heeft het liever wat warmer: tussen 7°C en 13°C. Check wederom ons artikel over boomvarens overwinteren.
• Washingtonia robusta: Deze sierlijke palm vereist vorstvrije omstandigheden.
• Cactussen en Agaves: De meeste buitencactussen en agaves moeten vorstvrij overwinteren. Ontdek meer in ons artikel over winterharde cactussen voor buiten.
• Strelitzia: Deze tropische schoonheid moet absoluut vorstvrij overwinteren. Een beetje kou zorgt er overigens voor dat je meer bloemen krijgt.

Zo pak je het aan

Timing: Haal deze planten en bomen naar binnen vóór de eerste nachtvorst.
1. Plek: Zoek een lichte, koele ruimte zoals een garage, serre of onverwarmde kamer.
2. Water: Geef weinig water in de winter: net genoeg om uitdroging te voorkomen. Voor specifieke details, ga dan naar de artikelen over de desbetreffende plant- of boomsoort.
3. Ventilatie: Zorg voor voldoende frisse lucht om schimmel te voorkomen. Wijzelf zetten bijvoorbeeld de deuren van onze onverwarmde serre regelmatig even open.
4. Controle: Check regelmatig op luizen en ziektes. Vooral in serres wil de luchtvochtigheid nog wel eens hoog worden. Let er ook op dat je gevoelige planten en bomen niet bij de deur zet in verband met tocht. Dat kan vervolgens weer zorgen voor wolluis.

Binnen zetten

Een aantal tropische planten en bomen voelen zich het beste thuis in een verwarmde kamer tijdens de winter. Deze exoten houden namelijk van wat stabiele, hogere temperaturen. Hieronder ontdek je welke tropische planten en palmbomen een plekje in huis nodig hebben.

Deze planten en bomen wil je binnen zetten tijdens de winter

Dwarf Cavendish: Deze bananenplant heeft minimaal 10°C nodig om gezond en wel te blijven. Meer over de verzorging lees je in ons artikel over de Musa Acuminata.
• Kokospalm: Deze tropische knapperd vraagt om een warme plek van minimaal 18°C. Ontdek alles over deze palm en de manieren om ‘m in de winter warm te houden in ons artikel over de Cocos Nucifera.
• Maurelli: Als je geen vorstvrije plek hebt voor deze plant na de wintersnoei, dan is een plekje binnen in droge potgrond de beste optie. Voor de speciale snoei- en overwinteringstechniek van de Maurelli hebben we 3 uitgebreide blogs met video’s voor je klaarstaan. Deze bespreken we verderop in dit artikel.
• Strelitzia: Deze plant is best flexibel: een koele kamer is prima (de stress zorgt vaak voor meer bloemen), maar hij doet het ook uitstekend in de woonkamer als je dat leuker vindt.
• Crassula’s: Deze vetplanten verplaats je in de winter liever even naar een verwarmde ruimte. Bij ons staan ze bijvoorbeeld op zolder (ze staan letterlijk naast me op m’n bureau onder het dakraam nu ik dit artikel schrijf).

Voor specifieke verzorgings- en overwinteringstips kun je de links naar de uitgebreide artikelen raadplegen.

Boomvarens inpakken tegen vorst

Boomvarens hebben een speciale manier van inpakken als je ze buiten in de volle grond hebt staan. Uitgebreide informatie hierover met een stap-voor-stap uitleg vind je in de handleiding over de boomvaren-methode van overwinteren.

Wintersnoei

Maurelli wintersnoei

De Maurelli kun je op een speciale manier overwinteren, namelijk door middel van wintersnoei, in combinatie met vorstvrij binnen zetten. Hier hebben we 3 speciale blogs met video’s over gemaakt in de afgelopen jaren:

1. Ensete Maurelli wintersnoei
2. Oplossingen bij overwinterproblemen van de Maurelli
3. 3e jaar Maurelli overwinteren met overige tips

Droog houden met plexiplaat of paraplu

Sommige planten en bomen kunnen prima tegen vorst, maar niet tegen de combinatie van regen en vorst. De kou zelf is dus vaak helemaal niet het probleem, maar wanneer regen of sneeuw in de kroon sijpelt, kan dit leiden tot speerrot of ander soort rot. Het is daarom belangrijk om deze planten en bomen droog te houden tijdens de wintermaanden als je ze buiten hebt staan. Ja, ook al staan ze misschien bekend als ‘winterhard’. Hieronder vind je een lijst van planten en bomen die een plexiplaat of parapluutje kunnen gebruiken in de winter:

• Chamaerops: Staat hier heel bekend om (niet tegen kou + regen kunnen). Check het artikel over de Chamaerops.
• Sommige trachycarpus-soorten bij erg natte winters. Wijzelf zijn daardoor namelijk al een paar Trachy’s verloren.
• Winterharde agaves (zoals Montana, Ovatifolia en Parryi)
• Winterharde cactussen: Zie ook het artikel over winterharde cacti.
• Rhapidophyllum hystrix: zie hier voor meer info over Rhapidophyllum hystrix in de winter.
• Sabal minor: zie info over Sabal minor in de winter.

Zoeken op plantsoort

Wil je snel weten welke overwintermethode je plant of boom nodig heeft? Gebruik onderstaand schema: