Complete gids over de pH zuurgraad van je tuin- en potgrond
Waarom is de zuurgraad van grond zo belangrijk? De pH-waarde van je tuin- en potgrond is een van de meest bepalende factoren voor gezonde planten. Of je nu een volle tuin vol (palm)bomen hebt of een vensterbank vol potten met tropische bloemen erin: de juiste zuurgraad kan het verschil maken tussen een bloeiende oase en planten die maar niet willen groeien of steeds ziektes hebben.
In deze gids duiken we dieper in wat pH betekent, waarom het nou zo belangrijk is, welke pH-waarden elke soort grond heeft, en hoe jij zelf aan de slag kunt om je grond (weer) perfect in balans te brengen met diverse manieren om de grond kalkrijker of zuurder te maken.
Het belang van de juiste pH van je tuin- of potgrond
De pH van je tuin- en/of potgrond bepaalt letterlijk hoe je planten en bomen groeien die daarin staan en of ze überhaupt goed groeien.
Elke zuurtegraad zorgt voor unieke voedingseigenschappen. Zo bevat zure grond (= pH lager dan 7) bijvoorbeeld veel ijzer, zink, mangaan en koper. En kalkrijke grond (= pH hoger dan 7) houdt meer voedingstoffen zoals stikstof, kalium en calcium vast.
Zo zie je maar dat beide zuurtegraden, zuur of basisch, beiden zo hun eigen voordelen hebben als het gaat om de hoeveelheid voedingstoffen.
Dit gebeurt er als je je plant of boom de verkeerde tuin- of potgrond geeft
Zoals je nu inmiddels ook vast begrijpt: elke soort plant of boom heeft een specifieke zuurtegraad nodig om voedingsstoffen optimaal op te kunnen nemen.
Bijvoorbeeld: een Japanse Azalea heeft veel ijzer en magnesium nodig. Om die reden zul je een Azalea in zure grond moeten planten.
En lavendel daarentegen houdt van lekker veel kalk. Je raadt het waarschijnlijk al: die kan niet tegen zure grond en moet daarom in een kalkrijke bodem geplant worden. Lavendel mag je daarom ook nooit in gewone potgrond planten (met uitzondering van de Franse lavendel), dan legt ie binnen no time het loodje. Maar over de zuurtegraden van de verschillende soorten grond komen we straks op.
Hoe herken je een tekort aan stikstof, fosfor of kalium bij je plant/boom? Ontdek het in dit artikel over onder andere de symptomen van een tekort aan NPK voedingstoffen bij je plant.
De link tussen de pH-waarde en de kwaliteit van je gekochte potgrond
Schimmels en bacteriën hebben ook zo hun voorkeuren als het om pH gaat. Daardoor verschilt de kwaliteit per potgrond:
Schimmels/paddenstoelen pH
Schimmels zijn helemaal in hun element bij een lagere pH (rond de 5,5). Dat verklaart dan ook waarom je bij veel zakken potgrond die je in de supermarkt of bouwmarkt kunt krijgen, al snel paddenstoelen uit groeien. Zulke potgrond is namelijk vaak erg zuur en bevat veel organisch materiaal (takjes, blaadjes, enzovoorts). Lees eventueel meer over schimmel in potgrond.
Invloed van pH op bacteriën
Bacteriën daarentegen houden meer van een pH-waarde van zo’n 7, oftewel een neutrale zuurgraad. En waarom is dat belangrijk? Omdat bacteriën ervoor zorgen dat organisch materiaal beter afgebroken wordt. Minder actieve bacteriën betekent dat je kalkminnende planten minder makkelijk voedingsstoffen opnemen.
Met andere woorden: is je aarde te zuur of te basisch? Dan is de kwaliteit niet zoals het zou moeten. En dat merk je snel aan je planten en boompjes die je erin hebt gezet. Je zult dan sneller moeten verpotten, de pH-waarde stabiliseren, of er snel plantenvoeding bij moeten gooien.
pH-waarden van verschillende grondsoorten
Elke grondsoort die je kunt kopen, of in de tuin hebt, heeft een eigen pH-waarde. Het is dus belangrijk dit in acht te houden en er rekening mee te houden bij de aanplant of verpotten van een plant of boom. Hieronder bespreken we de verschillende zuurgraden van de grondsoorten.
Trouwens: wil je precies weten welke pH-waarde jouw plant of boom nodig heeft? We hebben hiervoor een speciale lijst met alle plant- en boomnamen en hun gewenste pH-waarde.
pH-waarde standaard potgrond
Wees erop alert dat de pH-waarde van standaard potgrond best wel zuur is! Potgrond heeft een pH-waarde van 5,5 – 6 namelijk. Daardoor is het niet geschikt om kalkminnende bomen en planten hiermee te verpotten of aan te planten. Dus wil je specifiek zure grond kopen? Dan hoef je niet moeilijk te doen: koop gewoon standaard potgrond als basis!
Zuurgraad van zandgrond
Zandgrond heeft een pH-waarde lager dan 6. Daarmee is zandgrond dus vrij zuur van zichzelf.
Veengrond pH
Veen is een hele humusrijke grond en daardoor is het heel zuur. De pH ligt ongeveer tussen de 4 en 6. Dus wil je humusrijke grond kopen? Schep dan een hoeveelheid turf door de (pot)grond.
Kokosgrond pH-waarde
Kokosgrond wordt ook wel kokosvezel of cocopeat genoemd. De pH-waarde van cocopeat is neutraal, dus rond de 7.
Kokosvezels worden om die reden veel gebruikt voor bijvoorbeeld het maken van zaaigrond, omdat het de samenstelling van de grond niet beïnvloedt qua zuurgraad. Ook wordt cocopeat vaak als mulch gebruikt in de tuin voor rozen en dergelijke, tevens vanwege die neutrale zuurtegraad, zodat het de tuingrond niet kan beïnvloeden.
pH-waarde van perliet & hydrokorrels pH
Perliet is niet echt een grondsoort te noemen natuurlijk, maar omdat mensen dit veel gebruiken voor het stekken en zaaien of perliet gebruiken als vervanging van hydrokorrels, nemen we ‘m toch even in dit rijtje mee. Perliet is pH-neutraal, dus beïnvloedt niet de zuurtegraad van het doel waarvoor je het wilt gebruiken. Ook hydrokorrels zijn pH-neutraal.
Toch handig om even te weten.
Vermiculiet pH-waarde
Vermiculiet wordt meestal in 1 adem genoemd met perliet, maar er zitten behoorlijke verschillen tussen deze 2 gesteentes. Ook qua zuurtegraad! Vermiculiet heeft namelijk een pH-waarde van 7,5 – 9 en is dus alkalisch/basisch, en daarmee niet geschikt voor zuurminnende planten en bomen.
Zie ook dit artikel over vermiculiet en de toepassingen daarvan voor je planten.
Kleigrond en leem grond
Klei of leem grond bevatten veel kalk en zijn daarmee basisch/alkalisch. De pH-waarde van klei ligt tussen zo’n 7 tot 10.
Let op: heb je kleigrond in je tuin? Dan kan het dus zijn dat het oude klei is. En bij oude klei is de kalk er vaak uitgegaan, waardoor de zuurtegraad een stuk lager is dan normaal. En dus is de klei dan zuurder dan gewenst. Dat beïnvloedt ook de structuur van de klei, op negatieve wijze: bij kleigronden leidt een hogere pH namelijk tot een luchtigere bodem met meer poriën. En dat komt de wortelontwikkeling en waterhuishouding ten goede.
Bij oude klei is het daarom aan te raden om er wat kalk of basaltmeel in te harken om zo de zuurgraad van de bodem te herstellen.
Zuurgraad bepalen met een pH bodemtest (van je tuin of potgrond)
Nu weet je natuurlijk niet welke pH-waarde de grond van je tuin overal heeft, of van je potgrond. En daardoor is het bijvoorbeeld moeilijk te bepalen waar je een plant of boom gerust in kunt planten of niet. Of waar je voor het pH verhogen of verlagen eventueel extra kalk, lavameel of turf moet strooien om de zuurgraad weer goed te krijgen. Daarvoor kun je een handige pH meter kopen. Die steek je in de grond en dan lees je de pH-waarde gelijk af. Dan weet je meteen of je plant in de juiste grond zit qua zuurtegraad. En zo niet, dan kun je bodemverbeteraars toepassen.
Grond stabiliseren met kalk: kende je dit geheim van paardenbloemen al?
Gouden tip om je grond op een natuurlijke manier gezonder te maken: Haal nóóit de paardenbloemen weg! Dit zijn namelijk bodemverbeteraars, wist je dat?
Als ergens veel paardenbloemen groeien, dan betekent dat de grond daar:
- een calciumtekort heeft;
- erg stikstofrijk is;
- licht zure pH heeft;
- een té dichte structuur heeft.
Paardenbloemen genezen de grond daar. Ze groeien dan ook niet zomaar ergens. Je vindt ze juist heel specifiek op die plekken met de eigenschappen van bovenstaande opsomming.
Wat doen paardenbloemen dan precies? Met hun penwortel halen ze de kalk en mineralen naar boven. En op het moment dat de paardenbloem doodgaat, verspreidt die kalk zich in de bovenste grondlaag. Daardoor gaat de pH omhoog en wordt de grond minder zuur.
Bovendien zorgen hun dikke wortels voor luchtgaatjes in de grond. Hierdoor verbetert de bodemstructuur.
Vanaf nu kijk je waarschijnlijk heel anders naar Paardenbloemen! :D
Manieren om de grond zuurder of alkalischer te maken
De pH-waarde van je grond kun je makkelijk verhogen of verlagen. Ook zonder paardenbloemen, zoals hierboven verteld ;) Sommige manieren ken je waarschijnlijk al, maar enkele opties zijn mogelijk nieuw voor je.
Bodem alkalischer maken: de pH verhogen
Is de grond te zuur? Hieronder vind je de manieren om de pH in dat geval te verhogen. Let op: voeg nooit op hetzelfde moment mest of compost aan de grond toe. Dat gaat de werking van de kalk tegenwerken en dan kunnen bepaalde voedingstoffen minder goed worden opgenomen door de planten/bomen.
Kalk
Deze manier kent zo’n beetje iedereen wel. Kalk maakt de grond minder zuur en verhoogt dus de pH-waarde op een heel makkelijke manier. Ook helpt het ter bestrijding van mos in je gazon.
Algenkalk
Algenkalk stimuleert groei van de plant door concentraties calcium en magnesium, die planten makkelijk kunnen opnemen.
Lavameel
Lavameel verhoogt de pH, maar dat is niet alles: het bevat ook belangrijke mineralen. Doordat het het bodemleven stimuleert, verbetert het de grond sowieso voor een enorm lange tijd. Voor een tropische tuin is lavameel daarom toch echt wel absoluut de beste optie.
Bodem zuurder maken: de pH verlagen
Hieronder vind je de 4 beste opties om je tuin- of potgrond zuurder te maken.
Dennennaalden
Oh dennenboom, oh dennenboom, pluk de dennennaalden van je kerstboom! (als je die nog ergens hebt tenminste). Dennennaalden strooien zijn namelijk een simpele en biologische manier om de aarde zuurder te maken.
Eikenbladeren
Heb je ergens in de omgeving een eikenboom staan? Verzamel dan de gevallen bladeren ervan. Eikenblad verzuurt inderdaad ook de bodem.
Bloedmeel
Deze meel verlaagt de pH door de grote hoeveelheid stikstof die het bevat. Alles over bloedmeel lees je in dit artikel.
Turf
Deze manier kennen de meeste mensen ook wel. Turf is gedroogd veen. Niet een heel duurzame optie, wel een effectieve om de pH te verlagen.
Sphagnum mos
Sphagnum mos is onderdeel van veenmos en heeft een pH van ongeveer 6. Sommige leveranciers zoals Sybotanica, bieden een milieuvriendelijk soort sphagnum mos aan.
Ontdek in onderstaand artikel alles over sphagnum mos:
