Lavendel verzorgen: alles wat je erover wilt weten

Wil je dat jouw lavendelstruiken uitgroeien tot volle, geurige prachtplanten? Dan moet je ze geven wat ze nodig hebben, zowel als tuinplant als potplant. En nee, dat betekent niet gewoon een schep aarde en een scheut water.

In dit artikel lees je alles over je lavendel verzorgen op de beste manier: van de juiste grondsoort, pH, bemesting, snoeien, slimme plantcombinaties, tot antwoorden op al je overige vragen over de verzorging van lavendel.

Lavendel standplaats: dit is de perfecte plek

Lavendel heeft een simpel maar streng eisenlijstje als het om de standplaats gaat:

Zon. En veel ook. Dat betekent minimaal 6 uur volle zon per dag, maar liever nóg meer als ’t kan. Oftewel: hoe meer zon, hoe beter! Zet je ‘m op een schaduwplek? Dan krijg je een zielig bosje sprieten zonder bloemen of die lekkere geur.

Ook de bodem van de standplaats moet kloppen: Lavendel houdt van een luchtige, goed waterdoorlatende grond. Dus zet je ‘m in natte kleigrond of gewone tuingrond? Dan kun je na de eerste natte winter al afscheid nemen.

Dus, wat lavendel wél wil is dit:

• Zanderige grond;
• Een neutrale tot licht basische pH (behalve Franse lavendel, die wil juist zure grond). Zie alinea verderop over de pH-waardes van de lavendelsoorten;
• Een plekje waar regenwater snel kan weglopen. Plant de struikjes dus liever wat hoger, desnoods op een soort heuveltje.

Mocht je tuingrond niet helemaal aan deze eisen voldoen, dan zijn dit mogelijk oplossingen:
Meng grof zand of grind door de aarde om de drainage te verbeteren.
Is de grond bovendien ook nog te zuur? Strooi dan wat kalk om de pH op te krikken (tenzij je Franse lavendel hebt, want die waardeert juist een zuurdere bodem, daarover lees je straks meer).

Beginnersfout: alle 8 lavendelplanten links waren binnen 3 maanden dood, omdat ze in de verkeerde grondsoort zaten.

pH-waarde en bodemsoort

Elke lavendelsoort heeft net iets andere voorkeuren qua pH-waarde:

• Lavandula angustifolia:
  Neutrale tot licht basische grond (pH 6,5 – 7,5). Meng kalk door zure grond om de pH te verhogen.
• Lavandula intermedia:
  Vergelijkbare voorkeur als angustifolia, met een voorkeur voor een wat drogere en stenige grond.
• Lavandula stoechas (Franse lavendel):
  Houdt van een zure grond (pH 5,5 – 6,5), maar die wel goed waterdoorlatend is. Zandgrond is hiervoor dan heel geschikt, omdat deze een zure pH heeft. Meer daarover lees je in het artikel over de zuurtegraad van alle grondsoorten.Je hoeft voor de Franse lavendel stoechas dan dus ook geen kalk door het zand te mengen om de pH te verhogen, wat bij andere lavendelsoorten vaak wel beter is om te doen.

Potgrond voor lavendel

Heb je lavendel in potten staan? Kies dan sowieso nooit voor standaard potgrond, want die is te vochtig, te zuur, én te voedselrijk.

Zo maak je je eigen potgrond voor lavendel:

• 2 delen zand of grind
• 1 deel potgrond
• Eventueel wat kalk voor de pH (behalve bij Franse lavendel)
• Onderin een laagje perliet.

Zorg altijd voor een pot met genoeg drainagegaten, zodat het water makkelijk eruit kan lopen. Meer over de beste lavendel pot kopen lees je hier.

Liever kant-en-klare goede potgrond voor lavendel kopen?

Dat kan ook. Dan weet je meteen zeker dat je goed zit. Wat we hier zelf voor gebruiken is cactuspotgrond. Maar dan niet die van de bouwmarkt of tuincentrum, maar specifiek deze speciale cactusgrondmix die je voor heel veel planten kunt gebruiken die een goede drainage nodig hebben:

PS: Gebruik gerust onze eigen kortingscode KORTING10PALMTUIN voor extra korting op ALLES wat je voor je planten bij Sybotanica bestelt.

Hoe snoei ik lavendel?

Wie zijn lavendel niet snoeit, krijgt na een paar jaar een kale, houtige struik die meer lijkt op een uitgedroogde bezem dan op een sierlijke plant. Snoeien is dus geen luxe, maar een noodzaak. De lavendel snoei doe je dan ook 2x per jaar:

Voorjaars lavendel snoei (maart-april)

Deze lavendel snoei is na de laatste vorst, wanneer de plant net weer begint te groeien:

• Knip dode takken weg en geef de plant een lichte vormsnoei.
• Lavendel snoeien: hoe kort? Snoei ongeveer een derde van de plant terug. Zorg ervoor dat je niet in het kale hout snijdt, aangezien lavendel slecht uitloopt op oud hout. Snoei tot net boven de nieuwe, groene scheuten.
• Als je te laat bent met snoeien, snoei dan niet te rigoureus. Houd dan sowieso 20cm van elke tak over.

Najaarssnoei (augustus-september)

• Direct na de bloei snoei je zo’n 1/3e van de plant terug.
• Dit voorkomt ten eerste dat de plant eruit ziet alsof ie half uit elkaar valt, en ten tweede stimuleert het ook een mooie, compacte groei.

En maak je niet te veel zorgen: een gezonde lavendelplant is taai. Durf ‘m dus gewoon goed te knippen, maar houd alleen even in de gaten dat je niet onder de laatste groene blaadjes snoeit of in het verhoute deel zit te hakken.

Begin de voorjaarssnoei van de lavendel met het weghalen van alle dode takjes.

Bemesten van lavendel

Met lavendel voeding strooien alsof het confetti is? Nee doe maar niet. Lavendel houdt namelijk van een schrale bodem en gaat daarom juist veel minder goed bloeien als hij te veel lavendel voeding krijgt.

Bemesten van lavendel doe je in het voorjaar: gebruik dan een beetje compost of een meststof met weinig stikstof en veel kalium en fosfor. Deze verhouding zorgt voor wortelgroei en bloemen, zónder dat de plant hyperveel blaadjes aanmaakt.

Hieronder vind je een aantal soorten voeding waarmee je het beste je lavendel voeden kunt:

Wanneer lavendel kalk geven?

Het moge inmiddels waarschijnlijk wel duidelijk zijn betreft de standplaats lavendel groeit het beste in kalkrijke grond. Behalve Franse lavendel (Lavandula stoechas), die heeft dus liever een wat zuurdere bodem.

Het is aan te raden om lavendel in het vroege voorjaar en eventueel in het najaar een beetje kalk te geven om de bodem alkalisch (dus kalkrijker) te houden, vooral als de grond van nature zuur is.

Gebruik hiervoor bijvoorbeeld DCM Groen-Kalk®, een gekorrelde magnesiumkalk die de pH-waarde verhoogt en de opname van voedingsstoffen bevordert.

Vermijd sowieso het gebruik van stikstofrijke meststoffen zoals bloedmeel, aangezien deze vooral de groei van bladeren stimuleren, maar dat gaat dan vervolgens ten koste van de hoeveelheid bloemen. Oftewel: je lavendel blijft dan groen.

Twijfel je of jouw grond kalkrijk genoeg is? Een mogelijk testje is dit: als je veel klaprozen, wilde ridderspoor, hoefblad, of veldsalie in je tuin hebt, zit je goed. En paardenbloemen daarentegen groeien juist op grond dat wel wat meer kalk kan gebruiken.

Oh ja: Als de lavendel in zandgrond of kalkrijke kleigrond staat, dan is extra kalk erbij geven niet meteen nodig. Dat kun je doen als de grond al wat ouder is bijvoorbeeld.

Lavendel water geven

Te veel water is de snelste manier om lavendel om zeep te helpen. Geef alleen water als de grond écht droog is. In de volle grond betekent dit meestal alleen in lange, hete zomers. In potten droogt lavendel sneller uit, dus hier mag je wat vaker water geven, maar blijf zuinig: eens per week is meestal genoeg.

Tip: Geef water bij de wortels, niet over de bladeren heen. Lavendel houdt niet van natte voeten of een natte kruin.

Lavendel combineren met andere planten

Als je lavendel wilt combineren met andere planten en bloemen, houd dan vooral rekening met het volgende:

De meeste lavendelsoorten houden van een:

• super zonnige standplaats;
• kalkrijke (met uitzondering van Franse Lavendel), zanderige grond;
• goed water doorlatende grond.

Combineer ‘m slim met andere droogte- en zonliefhebbers, zoals deze:

Lavendel combineren met kruiden

• Rozemarijn
• Tijm
• Salie

Rotstuin combinaties

• Sedum
• Cactussen
• Agaves

Borderplanten

• Yucca rostrata
• Salix Flamingo
• Japanse sierkers
• Pampasgras

Lavendel vermeerderen

Wil je lavendel vermeerderen zonder extra kosten te maken voor het kopen van nieuwe planten? Stekken is in dat geval dan de makkelijkste manier.​

Vermeerderen van lavendel: hoe doe je dat precies?

• Knip in de zomer (augustus/september) een niet-bloeiende stengel van ongeveer 10 cm schuin af;
• Verwijder de onderste blaadjes;
• Steek de stek in een pot met stekgrond;
• Houd de grond licht vochtig (maar niet nat!);
• Zet de stekken op een warme, zonnige plek binnenshuis. Binnen 4 tot 8 weken zullen ze als het goed is nieuwe worteltjes krijgen;
• In het voorjaar kun je de nieuwe stek lavendel buiten planten.

Lavendel zaaien kan ook trouwens, dat doe je dan ergens tussen april en juni, maar: lavendel zaaien duurt langer en is veel moeilijker dan lavendel stekken.

Veelgestelde vragen over een lavendel verzorgen

Hoe snel groeit lavendel?

Lavendel groeit gemiddeld 10 tot 30 cm per jaar, afhankelijk van het soort en de omstandigheden waar je ‘m in hebt gezet. Hoe beter de verzorging, hoe harder die groeit natuurlijk.

Is lavendel winterhard?

Ja, de meeste soorten (zoals Lavandula angustifolia) zijn winterhard. Franse lavendel is ietsje minder bestand tegen vorst. Meer over de verschillende soorten lavendel lees je hier.

Hoe lang bloeit lavendel?

Lavendel bloeit meestal van juni tot en met augustus, met soms een tweede bloei in september als je goed snoeit. Maar de bloei hangt ook wel af van het soort. Zie daarom het eerdergenoemde artikel over de lavendelsoorten.

Hoe kan ik een dode lavendel redden?

Als je lavendel is verdroogd of echt morsdood lijkt, check dan of er nog kleine groene scheutjes aan de basis van de struik zitten (helemaal onderaan de plant bij het hout, of tussen in de kruin). Zo ja: snoei hem dan helemaal terug tot boven het groen. Zo nee: dan issie naar de plantenhemel en kun je beter een nieuwe kopen.

Check bij de basis van de lavendel of je daar nog ergens groene scheuten ziet. Zo ja: snoei de plant dan tot boven die scheuten. Deze lavendel op de foto heeft her en der nieuwe sprietjes als je goed kijkt, dus hij leeft gelukkig nog.

Kan lavendel in de schaduw?

Nee, en wij hebben dat ooit eens uitgeprobeerd. Lavendel heeft minimaal 6 uur volle zon per dag nodig. In de schaduw wordt ie slap en bloeit ie nauwelijks. Ook gaat de wateropname dan meestal helemaal fout en rot ie gewoon weg.

Welke lavendel eetbaar is:

Welke lavendel eetbaar is? De meest gebruikte lavendelsoort voor culinaire doeleinden is de ‘echte lavendel’ (Lavandula angustifolia). De bloemen en bladeren van deze soort worden vaak gebruikt voor luxe toetjes, thee en in kruidenmengsels. Andere soorten, zoals Lavandula stoechas (de Franse lavendel), zijn veel minder geschikt om op te eten vanwege de sterke, vaak zelfs wat bittere smaak. Zorg er trouwens altijd voor dat de lavendel die je wilt eten vrij is van pesticiden en andere zware chemicaliën. Dat zijn dus niet de lavendelplantjes die je bij het tuincentrum haalt! Dat je daar even bij stilstaat…