Alles over mulchen + 10 populairste soorten
Mulchen is niet alleen goed voor je planten, maar het maakt je tuin ook duurzamer en makkelijker te onderhouden. In dit artikel ontdek je alles over mulch: welke soorten er zijn, waar je mulch kopen kunt + de voordelen & nadelen van mulch.
Wat is mulchen?
Mulchen is eigenlijk niets anders dan je tuin of potgrond een beschermend jasje geven. Je bedekt de grond rondom je planten en/of bomen met een laag (organisch) materiaal, zoals houtsnippers, cacaodoppen of compost.
Meestal gebruik je mulch om je bomen en planten te beschermen tegen vorst.
Voordelen van mulchen
Mulchen kun je doen om verschillende redenen:
1. Bepaalde mulch houdt de grond vochtig 💦
Zon en wind drogen de grond uit, en een laag mulch werkt dan als een natuurlijke vochtbeschermer. Het voorkomt dat water te snel verdampt, waardoor je minder vaak hoeft te sproeien. Dat kan wenselijk zijn als je bijvoorbeeld op vakantie gaat en je absoluut wilt voorkomen dat de grond van je bananenplanten, boomvarens of Phoenix-soorten uitdroogt. Naast een automatisch watersysteem kun je dan ook nog even wat mulch op de bodem doen als extra vocht provider.
2. Mulch als bodemverbeteraar 🌿
Mulch breekt langzaam af en voedt de bodem met organisch materiaal. Dit stimuleert een gezond bodemleven, wat betekent: een betere grondstructuur, meer beschikbare voedingsstoffen én blije planten. Vooral compost, kokosvezels en bladeren zijn perfecte mulchsoorten als bodemverbeteraars.
Aandachtspunt: Let wel op welke zuurgraad je plant of boom nodig heeft: compost bijvoorbeeld kan de pH van de grond ietsje verhogen. En dat wil je natuurlijk niet als je plant juist van een zure grond houdt. Check anders ons artikel over welke zuurgraad je plant of boom nodig heeft.
3. Winterbescherming voor tropische planten ❄️🌴
Heb je exotische planten/bomen in je tuin, zoals de Koolpalm, Phormium Tenax, musa basjoo of wil je je boomvarens overwinteren? Dan kan een dikke mulchlaag wonderen doen tijdens de koude maanden. Het houdt de bovenste grondlaag warm en voorkomt daarmee dat de plantenwortels bevriezen bij strenge vorst.
4. Mulchen houdt onkruid onder controle 🌱🚫
Met een mulchlaag geef je onkruidzaden veel minder kans om goed te kunnen ontkiemen. Mulch blokkeert namelijk het zonlicht dat onkruid nodig heeft om te kunnen groeien. Onkruid zijn immers ook gewoon plantjes, alleen zijn het ongewenste plantjes. Maar wat niet groeit, hoef je ook niet te wieden!
En als er tóch een verdwaalde onkruidplant opduikt, dan is die door de mulchlaag veel gemakkelijker eruit te trekken. Geen eindeloos gewroet meer in de grond, maar hup, zo eruit! Minder werk en dus meer tijd om van je tuin te genieten.
Welke soorten mulch zijn er?
Er zijn verschillende soorten mulch voor gebruik in de tuin. Hieronder ontdek je de meest populaire en meestgebruikte mulch soorten op een rijtje.
Mulchen met bladeren 🍂(gratis en effectief!)
Bladeren zijn misschien wel de makkelijkste en goedkoopste mulchoptie. Ze vallen letterlijk uit de lucht en doen wonderen voor je bodem.
Een dikke laag bladeren helpt de grond vochtig te houden en beschermt tegen temperatuurschommelingen.
Daarnaast vergaan ze langzaam en verrijken ze de bodem met voedingsstoffen.
Extra bonus: ze onderdrukken ook nog eens onkruid!
Tips bij bladmulch:
- Gebruik bij voorkeur versnipperde bladeren, want een dikke laag grote bladeren kan gaan samenklonteren en vervolgens gaan schimmelen.
- Eikenbladeren verzuren de grond. Dus gebruik liever geen eikenblad bij kalkminnende planten en bomen.
Houtsnippers 🌳 (natuurlijk en decoratief)
Houtsnippers zijn een andere populaire mulch-optie. Men gebruikt houtsnippers vaak voor borders en paden. Ze geven je tuin een strakke, verzorgde, natuurlijke uitstraling. Ook zijn ze goed om de grond warm te houden.
Bovendien breken ze langzaam af, waardoor ze de bodem langdurig voeden.
Tip bij houtmulch: Gebruik onbehandelde houtsnippers, want geverfd of geïmpregneerd hout kan schadelijke stoffen bevatten.
Mulchen met compost ♻️ (voeding voor je planten)
Compost is een soort superfood voor je tuin: het verbetert de bodemstructuur; voedt je planten; én onderdrukt ongewenst onkruid.
Bovendien trekt compost nuttige bodemorganismen aan, zoals regenwormen, die de grond lekker luchtig houden.
Je kunt compost als mulch gebruiken door een dunne laag rond je planten te strooien.
Tip bij compost mulch: Check wel eerst de zuurgraad van je compost met een pH grondmeter. Compost is soms basisch en heeft mogelijk dus een hogere pH. Zuurminnende planten vinden dat dan dus niet zo prettig.
Stro als mulch 🌾 (goedkoop en ideaal voor moestuinen)
Stro is een goedkope en effectieve mulch soort, vooral voor moestuinen. Het zorgt ervoor dat de grond vochtig en warm blijft. Bovendien voorkomt stro dat er modder tegen je jonge plantjes en groente opspat.
Tip bij stro als mulch: Stro kan onkruidzaden bevatten. Kies daarom voor schoon stro uit bijvoorbeeld een webwinkel.
Steenmulch 🪨 (duurzaam, mooi en onderhoudsarm)
Bij Steenmulch bedek je de bodem met grind of kiezelstenen. Dit geeft je tuin een mooie, strakke uitstraling en vermindert vaak ook onkruid. Voor het verminderen van onkruid doe je het beste meerdere dikke lagen steentjes op de bodem.
Tip bij steenmulch: Een bigbag steenmulch lijkt misschien veel, maar geloof me, dat is echt zó op!
Bark mulch of boomschors mulch 🌲 (mooi en natuurlijk)
Bark-mulch is een soort mulch die bestaat uit kleine stukjes boomschors. Het wordt veel gebruikt in borders en onder struiken. Het geeft je tuin een warme, natuurlijke uitstraling. Ook helpt bark mulch het vocht in de grond beter vast te houden.
Tips bij bark mulch:
- Let er wel op dat het niet te nat blijft. De boomschors kan dan namelijk gaan schimmelen.
- Wil je een flink aantal m2 bedekken met boomschors? Dan is het véél goedkoper om een bigbag boomschors te bestellen.
Plastic mulch ♻️ (niet ideaal, maar soms handig)
Plastic mulch is een niet-organische mulch-optie die meestal bestaat uit dunne lagen plastic folie. Het kan worden gebruikt om de grond warm te houden en om onkruid te verminderen. Het wordt daarom vooral gebruikt in commerciële landbouw, maar is in tuinen over het algemeen veel minder populair.
Het heeft sowieso niet de voorkeur, omdat je hiermee uit moet kijken dat je de plant niet verstikt. Het laat namelijk bijna geen lucht en water door.
Cacaodoppen 🍫 (mulch met een choco-geur!)
Een restproduct van de chocoladefabriek: cacaodoppen. Deze kun je mooi gebruiken als decoratieve mulch bodembedekking.
Ze helpen onkruid tegen te gaan en houden de grond vochtig.
Een fijn bijkomend voordeel: Slakken hebben hier een hekel aan!
Tip bij cacaodoppen in je tuin: Let wel op met honden: chocola, en dus ook cacaodoppen, zijn giftig voor ze. Dus als je een viervoeter hebt rondlopen, kies dan beter voor een andere mulchsoort.
Lavagruis en lavasplit🌋 (duurzaam, strak en onderhoudsarm)
Mulch van vulkanisch gesteente: lavasplit en lavagruis. Het zijn mulchsoorten die niet alleen zorgen voor een strakke uitstraling, maar ook functioneel flink wat meebrengen. Ze houden de bodemtemperatuur stabiel, laten regenwater goed door en onkruid krijgt minder kans.
Groot voordeel: dit spul vergaat in principe niet. Dus waar je bij organische mulch af en toe moet bijstrooien, blijft lavasteen gewoon jarenlang liggen.
Lavagruis is fijner van formaat en past goed bij kleinere planten of als afwerking van borders.
Lavasplit is wat grover en robuuster, ideaal rond grotere struiken of in tuinen waar je met weinig onderhoud toch een verzorgde basis wilt. Onkruid krijgt weinig kans, en de bodem blijft beter beschermd tegen uitdroging of zware regenval.
Je kunt lavasplit hier in bigbags kopen.
Kokos-snippers 🥥 (licht, luchtig en natuurlijk)
Kokos-snippers zijn gemaakt van de bast van kokosnoten.
Ze zorgen voor een goede drainage, houden water tegelijkertijd ook goed vast, verbeteren de beluchting van de bovenlaag en geven structuur aan de bodem.
Kokosgrond in de vorm van chips is ideaal voor planten in potten, borders en als grondmix voor bomen met dikke wortels. Ze zijn licht in gewicht, makkelijk te verwerken en prettig voor het bodemleven onder de plant/boom.
Wel biologisch afbreekbaar, dus je zult ze af en toe moeten aanvullen. Maar soms gaan ze wel tot 8 jaar mee! En daarnaast krijg je er ook nog een gezonde, luchtige bodem voor terug.
Gebufferde kokoschips koop je hier. Mocht je meer willen weten over het belang van bufferen: dat lees je uitgebreid in ons artikel over de verschillende soorten kokosgrond en hun toepassingen.
Er zijn dus verschillende manieren om te mulchen, afhankelijk van het doel en het type plant/boom. Weeg daarom de voor- en nadelen van elke mulch soort af. Hieronder zetten we daarom ook nog even de eventuele nadelen voor je op een rijtje:
Mulchen nadelen
Mulchen heeft veel voordelen, maar het is niet altijd een one-way ticket naar een perfect tuinparadijs. Er kleven ook een paar nadelen aan, dus het is goed om die wel in je achterhoofd te houden. Hieronder bespreken we de mogelijke keerzijden van mulchen én hoe je typische problemen door mulch kunt voorkomen.
1. Te veel mulch kan de plantgroei tegenhouden
Een laagje mulch kan je planten beschermen, maar als je er té enthousiast mee rondstrooit, dan kan het juist ook averechts werken. Een te dikke laag mulch (vooral van zwaar materiaal zoals houtsnippers of schors) kan de grond dusdanig afdekken dat jonge plantjes niet genoeg ruimte krijgen om te ontkiemen of goed te groeien.
Gevolg: Slechte groei of zelfs een complete mislukking van je plantproject.
Voorkomen: Houd de mulchlaag maximaal 5 tot 7 cm dik en laat rondom de basis van je planten een klein stukje mulch-vrij.
2. Minder luchtcirculatie rond de wortels
Plantenwortels hebben zuurstof nodig. Maar een dikke, compacte mulchlaag kan de luchtstroom naar de grond remmen. Dit kan vooral een probleem zijn bij zware mulchsoorten zoals natte bladeren of dicht opeengepakte compost.
Gevolg: Wortels kunnen stikken en uiteindelijk wegrotten.
Voorkomen: Gebruik luchtige mulchsoorten en vermijd te natte of te dicht op elkaar gepakte mulch materialen.
3. Onbedoelde onkruidboost
Ironisch genoeg kan mulch, dat dus juist bedoeld is om onkruid tegen te houden, soms juist een broedplaats voor onkruid worden. Mulch zoals bladeren of houtsnippers kunnen onkruidzaadjes bevatten. Dus wanneer deze zaadjes onder de mulchlaag een warm en vochtig plekje vinden, kunnen ze soms opeens héél enthousiast ontkiemen.
Gevolg: In plaats van minder onkruid, krijg je er dan juist een extra klus bij om al dat nieuwe onkruid te verwijderen.
Voorkomen: Gebruik mulch die goed gecomposteerd is en vrij is van onkruidzaden.
4. Inzakking van de grond
Als de mulchlaag te dik of te zwaar is, kan het gewicht ervoor zorgen dat de grond eronder inzakt. Dit betekent vervolgens minder ruimte en lucht in de bodem, wat uiteraard funest kan zijn voor de plantenwortels. Vooral zwaardere mulch soorten, zoals siergrind, natte houtsnippers of dikke lagen compost, kunnen dit probleem wat sneller veroorzaken.
Gevolg: Wortels hebben moeite om zich goed te wortelen en in de breedte te verspreiden, waardoor planten sneller uitdrogen (want kunnen niet goed bij het grondwater komen) of juist wortelrot krijgen (want het water kan niet meer goed wegzakken en blijft bij de wortels hangen).
Voorkomen: Gebruik wat lichtere mulch soorten zoals stro, en breng niet meer dan 5 cm per keer aan.
5. Voedingsstoffen worden opgeslokt
Mulch van houtsnippers of zaagsel kan tijdelijk stikstof aan de bodem onttrekken tijdens het afbraakproces. En stikstof (dat is de N van NPK plantenvoeding) is nu net een superbelangrijke voedingsstof voor gezonde plantengroei.
Maar ook kan mulch dat vocht opneemt, andere voedingsstoffen onttrekken aan de grond, waardoor er mogelijk minder voeding overblijft voor de planten.
Gevolg: Je planten kunnen een tekort aan voedingsstoffen krijgen en daardoor minder goed groeien of sneller last krijgen van luizen en/of ziektes.
Voorkomen: Combineer houtsnippers met een stikstofrijke meststof zoals bloedmeel, of kies voor een mulchsoort die ook voedingsstoffen toevoegt aan de grond, zoals compost.