Zaaihandleiding per zaadsoort
Droom je over een prachtige tuin(kas) waar zelfs tuinarchitecten jaloers op zouden zijn? Of misschien droom je kleiner en wil je gewoon niet dat je planten direct het loodje leggen zodra je ze in de grond stopt.
Hoe dan ook: in dit artikel vind je zaai-instructies voor elk type zaad voor optimaal zaaisucces. Je ontdekt per zaadsoort hoe je ze inzaait én welk type kweekkas je gebruikt voor kruidenzaden, groentezaadjes, palmzaden, varens, bloemen, enzovoorts.
Bovendien krijg je tussendoor allerlei handige tips!
Zoek je een specifieke zaaihandleiding? We schreven al zaaihandleidingen voor:
Zaaien met succes
Zaaien is niet willekeurig wat zaadjes in de grond stoppen en vervolgens hopen op het beste. Het vergt ietsje meer inzet dan dat. Wat dat betreft is het een kunst en wetenschap tegelijkertijd. Elke bloem, kruid, boom of plant heeft specifieke omstandigheden nodig om succesvol te kunnen groeien.
Ook zijn niet alle zaden hetzelfde: sommigen houden van warmte, terwijl anderen liever in de schaduw ontkiemen. Dus voordat je begint, is het belangrijk om te weten wat je zaden nodig hebben. Het laatste wat je wilt is een zonnebloem planten op een plek waar de zon nooit schijnt.
Zet broeikassen altijd op de juiste standplaats
Als je zaadjes hebt die warmte nodig hebben, kan je ze gewoon in een bakje of mini kas binnen zaaien. Maar waar zet je je kasje eigenlijk het beste neer? Een makkelijke plek is gewoon op een vensterbank:
Kies daarbij een venterbank uit van een raam die voldoende zonlicht krijgt tot 12:00 en na 15:00. Met andere woorden: kies liever geen vensterbank op het zuiden uit, omdat het dan tussen 12:00 en 15:00 veels te heet wordt voor de zaailingen. Ter informatie: de zon komt op in het oosten en gaat onder in het westen. In de middag staat de zon in het zuiden, dus je vensterbank moet daar niet recht tegenover staan.
Het beste is een vensterbank gericht naar het oosten. Dan krijgen de zaadjes ’s morgens veel licht. Een raam op het westen kan ook prima. En logischerwijs kies je dus nooit voor een vensterbank gericht op het noorden, omdat de zon daar letterlijk nooit schijnt.
Houd daarbij ook rekening met de isolatiewaarde van het raam: ’s nachts daalt de temperatuur natuurlijk sowieso. Dus als je ramen van enkelglas zijn of gewoon dubbelglas, dan straalt het soms behoorlijk wat kou af. Als oplossing zou je de kweekkas even van de vensterbank af kunnen halen.
Ook als je kweekkasje in bijvoorbeeld een verwarmde serre staat, let er dan dus op dat je ‘m niet te dicht bij de schuifdeuren zet!
Verderop in dit artikel ontdek je ook nog een andere, makkelijke manier om de temperatuur goed te houden: de verwarmde kweekkas.
De grootte van de zaden
Waarin kun je het beste je zaden zaaien? Bijvoorbeeld in een plastic kas, kweekbakken, of gewoon in een bloempot? Het antwoord daarop hangt naast de warmtebehoefte ook vooral af van de grootte van de zaden.
Hoe groter het zaad, hoe langer ze in het wild moeten zien te overleven voordat ze kunnen ontkiemen: van orchideeën bijvoorbeeld, zijn de zaadjes superklein. Dat komt, doordat die toch meteen op de vochtige aarde vallen óf met de wind meewaaien naar een plek met een vochtige bodem. Om die laatste reden vind je ook in Nederlands zelfs steeds vaker orchideeën in het wild.
Maar een trachycarpus heeft zaden die niet altijd meteen in de vochtige aarde vallen. Of sterker nog: een kokospalm met z’n reusachtige kokosnoten. Voordat zo’n kokosnoot een keer goed en stevig onder het strandzand ligt, gaat er wel een tijdje overheen waarschijnlijk.
Hoe diep moet je zaaien?
Die achtgrondinformatie hierboven geeft ook direct antwoord op de belangrijke vraag: hoe diep moet je zaaien?
De vuistregel hiervoor is ongeveer 1 tot 2 de grootte van het zaadje. Dus als het zaadje 1cm groot is, dan maak je een kuiltje van zo’n 1 tot 2cm diep.
Welk soort kweekkas, broeikas of groentekas gebruik je?
Je weet nu alle belangrijke informatie over de warmtebehoefte en zaadgrootte. We zetten nu de 4 verschillende kweekkassen voor je op een rij:
Kleine zaadjes: kweekbakken
Kweekbakken gebruik je sowieso voor de hele kleine zaadjes. Het is anders erg lastig te bepalen hoeveel zaadjes je nou in elk bloempotje of tray hebt gestopt. Pas als deze zaadjes ontkiemen en een paar blaadjes hebben, kun je ze verhuizen naar hun eigen bloempotjes.
Strooi de zaadjes liever niet direct uit het zakje, maar strooi eerst wat op je hand. Dan kun je tenminste nog enigszins een beetje zien of het gelijk verdeeld is en valt niet meteen de helft van al het zaaigoed op 1 plek van de bak.
Hieronder vind je enkele mooie of veelgekochte kweekkassen:
Een verwarmde kweekbak gebruiken
Sommige exoten hebben flink wat warmte nodig om goed te kunnen ontkiemen. Denk hierbij aan palmsoorten zoals de Chamaerops humilis; groenten zoals courgettes en knolselderij; en varens.
Om zo’n verwarmde kweekkas succesvol te gebruiken, volgen hier enkele tips:
- Check regelmatig op watercondens: poets overmatig condens weg en houdt eventueel het ventilatiedeurtje van de deksel open.
- Let erop dat je de juiste temperatuur instelt voor de soort dat je kweekt;
- Draai de kweekbak zo nu en dan een kwartslag, zodat de zaailingen aan alle kanten voldoende licht krijgen (en dus niet scheef gaan groeien).
Hieronder kun je zo’n handige verwarmde kweekbak kopen, die ook nog eens speciaal ontworpen is voor op de vensterbank:
Middelgrote zaden: zaaitray met vakjes
Middelgrote zaadjes kun je kweken in een zaaitray. Dat is een kweekbak met allemaal aparte vakjes. Heb je zaadjes die supermakkelijk te kweken zijn? Dan doe je gewoon 1 zaadje per vakje. En anders doe je er 3 per vakje. Mochten er dan wat zwakke plantjes uitkomen (te herkennen aan schriele of hangende sprieten, of een rare kleur), dan kun je die eventueel wegknippen, zodat de sterkste alle ruimte krijgt.
Zaden die je hierin kunt kweken zijn bijvoorbeeld die van kruiden, of groenten zoals paprika, meloen, augurken en pepers.
Grotere zaden: plastic bloempot of kweekpot
Grote zaden zoals die van de zonnebloem, kun je prima in een kweekpot zaaien.
Ook kun je kweekpotjes prima gebruiken voor bananenplanten kweken en Strelitzia’s, maar dek deze wel eerst af met aluminiumfolie en zet ze op de verwarming. Zodra je de eerste sprietjes ziet verschijnen, haal je de aluminiumfolie eraf.
