Maak je eigen bonsai potgrond

Ook zo fan van de kunst van bonsai? Dan weet je vast ook dat Bonsais speciale potgrond nodig hebben. Maar: welke potgrond gebruik je voor jouw specifieke bonsai-soort? En hoe kun je deze bonsai potgrond eenvoudig zelf?

Na dit artikel weet je precies wat jouw boompje aan grondsoort nodig heeft!

Waarom kun je geen gewone potgrond gebruiken?

Bonsai grond is niet zomaar aarde. Het is juist een uitgebalanceerde mix dat zorgt voor precies genoeg wateropslag, de juiste pH-waarde, voldoende luchtigheid en correcte voedingsstoffen.

Gewone potgrond bevat veel organisch spul (denk aan takjes, blaadjes, en als je pech hebt ook rouwvliegjes of schimmel) en is qua pH behoorlijk zuur. Zure aarde is lang niet voor alle bomen geschikt natuurlijk. Meer informatie over de pH-waarden van grondsoorten vind je hier.

Bovendien: omdat een bonsai over het algemeen in een vrij kleine en/of ondiepe schaal groeit, is het extra belangrijk dat de grond niet te compact en nat is. Potgrond is behoorlijk vochtig en kan daarom bijvoorbeeld zorgen voor wortelrot.

De truc is dus een mix te maken die zowel goed draineert als voldoende vocht vasthoudt (en de juiste zuurgraad heeft). En ja, in sommige gevallen kan dat ook zeker prima met potgrond erbij hoor, maar daarover lees je straks meer in de verschillende soorten grondmengsels die je kunt maken.

De 3 lagen van bonsai potgrond

Eerst even de basics: de opbouw van bonsaipotgrond. Goede bonsaigrond bestaat namelijk meestal uit 3 lagen:

1. De drainagelaag
   Onderin de pot gebruik je grove steentjes, zoals grote korrels lava of bims. Dit zorgt ervoor dat het water goed weg kan lopen uit de pot.

   ---

2. De hoofdlaag
   Het grootste deel van de pot wordt gevuld met een mix van middelgrote korrels. Hierin groeien de boomwortels. Deze laag zorgt bovendien voor voldoende luchtigheid en een goede vochtbalans.

   ---

3. De afwerkingslaag
   Helemaal bovenop komt een laagje met de fijnste korrels. Meestal is het vooral voor de decoratie, maar afhankelijk van het soort steentjes, kan het ook helpen om het water wat gelijkmatiger te verdelen.

Voordat je aan de slag gaat: zeef eerst de grond!

Elke grondlaag ga je eerst even goed zeven met een speciale bonsai-zeef. Je begint met het grove materiaal en eindigt met de fijnste grondlaag.

Bovendien koop je het beste een bonsai aardezeef met verschillende zeefmaten. Bijvoorbeeld eentje met 3 soorten zeefgaten van 2 mm, 5 mm en 8 mm.

Waarom bonsai grond zeven?

Er zijn in ieder geval 2 mogelijke redenen op te noemen waarom je je bonsaigrond eerst zou zeven voor gebruik:

1. Omdat er altijd wel kleinere brokjes, stof of vezels in een zak met gruis of turf zit, ook al had je een grotere korrelmaat gekocht. Dat is niet te voorkomen natuurlijk.
   En het punt is hier dat je wilt voorkomen dat er heel veel fijne korreltjes, losgekomen vezeltjes of poeder in de drainagelaag terechtkomen. Dat zou er namelijk voor kunnen zorgen dat het water niet goed eruit loopt, of dat er bijvoorbeeld een turfbal ontstaat door alle fijne stukjes turf die onderin zijn komen te liggen en zijn gaan samenklonteren tot een bal. Je wilt de 3 grondlagen dus echt goed gescheiden houden.

   ---

2. Voor welke korrelgrootte je kiest hangt mede af van de grootte van je boompje. Hoe kleiner je boompje, hoe fijner de korrelgrootte mag zijn. Met een zeef kun je dan de juiste korrelgrootte voor elke specifieke bonsai eruit zeven. Bedenk ook: sommige steentjes kunnen ook langwerpig zijn en daardoor alsnog door een grovere zeefmaat heenkomen. Met een kleinere zeefmaat vis je die er alsnog uit.

Tip: alles wat door de fijnste zeef gaat, kun je sowieso beter niet gebruiken. Dat materiaal is te fijn en daarvan wil je dus liever niet dat het naar de bodem zakt.

Bonsai aardezeef kopen

Hieronder vind je enkele aardezeven met meerdere netten/roosters:

De belangrijkste bonsai grondsoorten uitgelicht

Voordat we beginnen met de verschillende recepten voor de beste potgrond-mix, lichten we eerst de soorten grond kort uit. De meeste soorten zijn namelijk typisch Japans en dus allesbehalve standaard. Bovendien kun je dan ook kiezen voor eventuele Nederlandse/Belgische alternatieven.

In of onder de teksten vind je linkjes naar waar je de grondsoorten kunt kopen. Mocht je je potgrond bonsai ingrediënten bij Sybotanica bestellen, maak dan gerust gebruik van onze eigen kortingscode KORTING10PALMTUIN.

Akadama

Akadama is een Japanse kleisoort dat bekendstaat om zijn goede vochtregulatie en drainage. Hiermee verminder je de kans op wortelrot.

Akadama versus hydrokorrels

Ergens is akadama gewoon een soort van ‘Japanse hydrokorrels’. Net zoals hydrokorrels absorbeert het namelijk ook het vocht, en ze zijn beiden pH-neutraal.

Tóch is er 1 belangrijk verschil tussen hydrokorrels en akadama:
hydrokorrels zijn veel poreuzer. Daardoor houden ze voedingsstoffen veel minder goed vast. Akadama daarentegen houdt voedingsstoffen beter vast, waardoor de voeding langzaam afgegeven worden aan de potgrond.

Let op: kies het liefst voor harde akadama, want zachte korrels breken snel af en verliezen hun grove structuur. De fijnste korrels zijn alleen geschikt als afwerkingslaag.

• Akadama bij Sybotanica – 5 mm
• Akadama bij Bol – 1 tot 3 mm
• Akadama bij Bol – 5 tot 8 mm

Lavagruis

Lavagruis zorgt voor een betere: bodemstructuur; waterafvoer; luchtigheid van de grond; wortelomstandigheden; en beschikbaarheid van mineralen in de grond.

Lavagesteente heeft een hoger pH-waarde, dus is alkalisch. Je kunt dus géén lavagruis gebruiken voor boompjes die een zure grond nodig hebben, zoals de Azalea bonsai.

Lavagruis kun je op 2 manieren gebruiken: als afwerkingslaag of als drainagelaag. Mocht je het als drainagemiddel gebruiken: let er dan op dat je maar een beetje ervan gebruikt, omdat lava de pH van de grond dus verhoogt.

Bims / Puimsteen

Bims of puimsteen wordt voor vele tropische bomen en planten gebruikt, met name voor die met dikke wortels of bijvoorbeeld ook cactussen.

Bims neemt namelijk voldoende, maar niet té veel water op en zorgt voor een goede drainage. Dit maakt het ideaal voor bomen die gevoelig zijn voor natte grond.

Ook is bims goed voor de kleine haarwortels: die groeien daardoor beter.

Puimsteen is trouwens lichter qua gewicht dan Akadama.

Kiryu

Kiryu is een soort Japanse puimsteen.

Je gebruikt Kiryu voor bonsais die:

• graag in wat drogere grond staan, zoals naaldboom bonsais als de Pinus mugo;
• meer stevigheid nodig hebben, omdat ze anders sneller zullen omvallen.

Kiryu neemt is minder vocht op dan akadama. Je zou Kiryu ook eventueel hiermee kunnen mengen.

Kanuma

Speciaal ontwikkeld voor zuurminnende planten zoals azalea’s. Kanuma is lichter en heeft een zure pH-waarde. Azalea’s kun je hier gewoon helemaal mee oppotten.

Kanuma is alleen niet altijd zo makkelijk verkrijgbaar. Mocht je persé een alternatief hiervoor willen, dan zou je bijvoorbeeld turf, veenmos en een beetje houtsnippers kunnen mengen met elkaar. Of anders voor Azalea’s potgrond speciaal voor rhododendrons kunnen gebruiken.

Organisch materiaal

Organische materialen zijn bijvoorbeeld turf en veenmos.

Deze ingrediënten voegen extra voedingsstoffen toe aan de bodem, vooral belangrijk bij loofbomen.

Maar er zit wel 1 nadeel hieraan: het houdt veel water vast, het maakt de grond al snel compact én verhoogt de kans op wortelrot. Gebruik het dus met mate.

Sphagnum mos kun ook gebruiken als toplaag.

Wil je meer weten over Sphagnum mos?

Grit

Grit is zwaar qua gewicht en wordt ook gebruikt in de mix voor de drainagelaag.

Maar onze voorkeur gaat uit naar bims, omdat die niet zo scherp is, maar wat ronder. Daardoor kan het water er wat beter tussendoor wegstromen.

Specifieke grondmengsels per boomsoort

Elke bonsai-soort heeft z’n eigen voorkeuren. Hier zijn een paar richtlijnen voor een goede grondmix per boomsoort:

Loofbomen

Loofbomen vragen om een mix die genoeg water vasthoudt én voedzaam is. Hierbij kun je 3 mengsels proberen die voor jou het fijnste werkt:

Grondmix 1 loofbomen

• 50% akadama
• 25% organisch materiaal of gewone potgrond
• 25% bims

Grondmix 2 loofbomen

• 50% akadama
• 25% bims
• 25% lavagruis

Grondmix 3 loofbomen

• 40% bims
• 30% organisch materiaal of gewone potgrond
• 20% lavagruis
• 10% akadama

Naaldbomen

Naaldbomen houden van een luchtige, goed drainerende grond. Hieronder ontdek je wederom wat verschillende mengsels waaruit je kunt kiezen:

Grondmix 1 naaldbomen

• 50% akadama
• 30% kiryu
• 20% bims

Grondmix 2 naaldbomen

• 50% akadama
• 50% bims

Grondmix 3 naaldbomen

• 40% lavagruis
• 30% bims
• 20% kiryu
• 10% kokosvezels

Coniferen

Coniferen zijn niet heel kieskeurig, maar goede drainage is voor hen absoluut een must. Hierbij weer diverse grondmengsels die je kunt gebruiken:

Grondmix 1 coniferen

• 50% akadama
• 50% bims

Grondmix 2 coniferen

• 50% puimsteen
• 30% lavasteen
• 15% akadama
• 5% gezeefd zand (grove korrels)

Grondmix 3 coniferen

• 33% akadama
• 33% bims
• 33% lavagruis

Jeneverbessen (Juniper bonsai)

Jeneverbessen hebben een vergelijkbare grondbehoefte als coniferen, maar soms met kleine verschillen. Check namelijk vooral welk soort Juniper bonsai je precies hebt, omdat sommige soorten niet van te zure grond houden.

Grondmix 1 Juniper

• 60% akadama
• 10% kiryu
• 30% bims

Grondmix 2 Juniper

• 33% akadama
• 33% bims
• 33% lavagruis

Grondmix 3 Juniper

Bij een warme standplaats:

• 40% akadama
• 40% bims
• 20% kokosvezels
• Veenmos als afwerkingslaag

Azalea’s

Azalea’s zijn de diva’s onder de bonsai. Ze hebben een volledig zuur grondmengsel nodig, zoals:

• 100% kanuma

of

• 80% zure potgrond
• 20% bims

Het meest simpele bonsai grondmengsel voor beginners

Geen zin in ingewikkelde formules? Wil je gewoon eerst eens uitproberen en dan wel zien wat er gebeurt? Dan kun je ook gewoon kant en klare bonsai potgrond kopen.

Sybotanica heeft een eigen grondmengsel speciaal voor bonsais gemaakt.

En hieronder vind je ook nog basispotgrond voor bonsais van andere merken: