Wist je dat maar liefst 70% van de olijfbomen de eerste vijf winters niet overleeft?
Olijfbomen zijn een prachtige toevoeging aan je tuin, maar ze hebben dus absoluut extra zorg nodig tijdens de koude wintermaanden. Je olijfboom beschermen tegen vorst is dus een must als je er zeker van wil zijn dat ie de winter overleeft.
Door te investeren in een goede beschermhoes en andere vorstbeschermingsmaatregelen te nemen, zorg je ervoor dat je olijfboom gezond en sterk blijft. Maar je olijfboom vorstvrij houden, hoe doe je dat het beste? In dit artikel vind je het antwoord daarop.
Winterharde olijfbomen
Genoeg verkopers beweren dat olijfbomen tot -15°C kunnen hebben. Tja, dat klopt, alhoewel: dat geldt alleen in het thuisland van de olijfboom, zoals Griekenland, Italië of Spanje. Daar zijn de winters doorgaans veel droger dan in Nederland. Een olijfboom kan naast nattigheid in de winter ook niet goed tegen de gure oostenwind. En Nederland heeft:
A- veel natte winters
B- een koude oostenwind
En die 2 dingen zijn funest voor een olijfboom tijdens vorst!
Welke olijfboom kan wél tegen vorst?
Nog even terzijde voor de volledigheid: Niet alle olijfbomen zijn gelijk als het gaat om winterhardheid. Er bestaan ongeveer 2600 verschillende soorten olijfbomen, waarvan ongeveer 260 in Europa te vinden zijn. De meest verkochte olijfboom in Nederland is de Olea Europaea.
Een van de meest winterharde rassen is de ‘Arbequina‘, afkomstig uit Catalonië. Maar er zijn ook Nederlandse en Belgische hobbyisten die zweren bij het ras ‘Lessini‘. Deze laatste is het meest bestand tegen ziektes en schimmels.
Het belangrijk om op te merken dat de temperatuurgrens van -15°C doorgaans van toepassing is op volwassen exemplaren.
Olijfboom beschermen tegen vorst in de volle grond
Als je een olijfboom in de volle grond wilt zetten, zorg er dan voor dat je ‘m wat hoger zet dan de grond. Dus in een verhoogde border, dat je de boom als het ware op een heuveltje plant. Waarom? Zodat de olijf niet met z’n voeten in het water blijft staan. Zoals eerder gezegd is de combinatie van kou en nattigheid slecht voor een Olea. Door ‘m op een heuveltje te planten, kan het overtollige water naar beneden stromen.
Plant je je olijfboom in de volle grond? Zet ‘m dan op een verhoogde border/heuveltje, zodat het water niet blijft staan.
Wanneer doe je een winterhoes om de olijfboom?
Vanaf -3°C kun je de olijfboom vorstvrij houden door er een olijf hoes omheen te doen. Doe je dat niet, dan zal de olijf onmiddellijk erg veel bladeren laten vallen.
Gaat het -5°C of harder vriezen? Wikkel er dan een extra warmtekabel omheen (zie hiervoor ons artikel over warmtekabels).
Als de temperatuur weer even boven 0°C komt, doe de olijfboom winterhoes dan even open. Dit is om ‘m te luchten. Doe je dat niet (en dat geldt ook voor andere planten en bomen), dan kan ie stikken.
Er zijn ook mensen die ervoor kiezen hun olijfboom niet te beschermen tegen vorst. Het is een risico natuurlijk. Maar is je olijfboom al oud en staat ie goed beschut? Dan zou het wel mogelijk moeten zijn. Wijzelf nemen dat risico niet.
Olijfboom vorstvrij houden in een pot
Heb je een olijfboom in een pot staan? Dan gelden er andere maatregelen. Je moet de olijfboom dan nog beter beschermen tegen vorst dan wanneer ie in de volle grond staat. Voorbeelden van maatregelen zijn:
- Zet de olijf in een bloembak met wielen. Zo kun je ‘m makkelijk naar een vorstvrije plaats verhuizen.
- Plaats de Olea onder een afdak, zodat je hem tegen wind en nattigheid beschermt. Pak de pot wel goed in! Bijvoorbeeld met dekens. En gebruik een vliesdoek + eventueel warmtekabel bij vorst (warmtekabel niet om de wortels trouwens).
- Zet de boom in de serre als je die hebt (dat doen wij ook). Let op: kijk uit dat ie niet op de tocht staat. Die van ons zat daardoor volledig onder de wolluis (lees hier onze blog over de wolluis van toen)
- Overwinter de olijfboom in huis. Let erop dat ie dan wel genoeg licht krijgt, voldoende water, én je hem uit de buurt van de verwarming zet. In huis zetten kan er wel voor zorgen dat ie in shock raakt en al z’n bladeren pardoes laat vallen, dus binnen overwinteren is het minst aan te raden.
Wat te doen met je olijfboom in pot? Daar zijn verschillende maatregelen voor waaruit je kunt kiezen.
Scheuren in de olijfboom: barsten in de takken of stam door vorst
Zie je opeens allemaal scheuren in de takken van de olijfboom ontstaan? Dat kan kloppen. Tijdens de vorstperiode kan het vocht in de takken of bast uit gaan zetten. Je krijgt dan verticale scheuren. Op zich is dit geen directe reden tot paniek. Na de winter kun je de olijfboom weer goed snoeien (dat is nodig als je hem mooi wilt houden). En als er een barst in de stam zit van de olijf, dan neemt de rest van de stam de sapstroom als het goed is gewoon over.
Maar: bescherm de stam vanaf nu wél wat beter en pak de olijfboom goed in. Je kunt ook wat stro om de stam doen als extra laag. Daarmee voorkom je hopelijk verdere schade.
Succes met je olijfboom tijdens de winter! Hopelijk komt ie er ongeschonden en gezond uit. In het voorjaar zullen we dan laten zien hoe je je olijfboom het beste kunt snoeien.
